Habarlar
“Pekin Daily” 6-njy iýunda habar berdi, ýakynda Pekindäki lukmançylyk edaralarynda maýmyn wirusynyň ýokaşmagy bilen baglanyşykly iki hadysa habar berildi, olaryň biri import edilen, beýlekisi bolsa import edilýän waka.Iki hadysa hem ýakyn aragatnaşyk arkaly ýokaşdy..Häzirki wagtda bu iki kesel kesgitlenen hassahanalarda üzňelikde bejergi alýar we ýagdaýy gowy.

 

Maýmynlar Afrikada döräp, öň Günbatar we Merkezi Afrikada endemiki bolupdyr.Endemiki däl ýurtlarda 2022-nji ýylyň maý aýyndan bäri ýaýramagyny dowam etdirýär. 2023-nji ýylyň 31-nji maýyna çenli dünýäde 111 ýurt we sebit bilen baglanyşykly jemi 87 858 tassyklanan hadysanyň bardygy habar berildi.sebitde 143 adam öldi.

 

Bütindünýä saglygy goraýyş guramasy 2023-nji ýylyň 11-nji maýynda maýmynlaryň ýaýramagynyň indi "halkara aladasynyň jemgyýetçilik saglygy adatdan daşary ýagdaýyny" emele getirmeýändigini habar berdi.

 

Häzirki wagtda maýmynlara ýokaşma howpy köpçülige pes.Maýmynlaryň öňüni almak bilimlerine işjeň düşünmek we saglygy goramak gowy maslahat berilýär.

 

Maýmyn keseli, seýrek, seýrek, ýiti ýokanç kesel bolup, maýmyn wirusy (MPXV) sebäpli dörän çüýşe meňzeş kliniki ýüze çykmalardyr.Maýmynlaryň inkubasiýa döwri 5-21 gün, esasan 6-13 gün.Esasy kliniki ýüze çykmalar gyzzyrma, dökülme we ulaldylan limfa düwünleri.Käbir hassalarda deriniň zeperlenmegi, ensefalit we başgalar ýaly ikinji derejeli bakterial ýokaşma ýaly kynçylyklar ýüze çykyp biler. Adamlaryň köpüsi doly gutulýar, ýöne käbirleri agyr kesel bolup biler.Mundan başga-da, maýmynlaryň öňüni alyp bolýar.

 

Maýmynlar hakda meşhur ylym bilimleri

Maýmynlaryň ýaýramagynyň çeşmesi we tertibi
Afrikanyň gemrijileri, primatlar (maýmynlaryň we maýmynlaryň dürli görnüşleri) we maýmyn wirusy ýokaşan adamlar ýokançlygyň esasy çeşmesidir.Ynsanlara dem alyş sekresiýalary, lezýon eksudatlary, gan we beýleki beden suwuklyklary ýokaşan haýwanlaryň ýa-da ýokaşan haýwanlaryň dişlenmegi we ýokaşmagy arkaly ýokaşyp biler.Adamdan adama ýokaşma esasan ýakyn aragatnaşyk arkaly bolup, uzak wagtlap ýakyn aragatnaşykda damjalaryň üsti bilen hem bolup biler, şeýle hem göwreli aýallardan düwünçege plasenta arkaly geçip biler.

Maýmynlaryň inkubasiýa döwri we kliniki görnüşleri
Maýmynlaryň inkubasiýa döwri adatça 6-13 gün bolup, 21 gün dowam edip biler.Ectedokanç adamlarda gyzzyrma, kelle agyry we limfa düwünleri ýaly alamatlar bolýar.Ondan soň ýüzüň we bedeniň beýleki böleklerinde dökülmeler döreýär, pustulalara öwrülýär, bir hepde töweregi dowam edýär we gabyk bolýar.Abhli gabyklar ýykylansoň, ýokaşan adam ýokaşmaýar.

Maýmyn keselini bejermek
Maýmynlar öz-özüni çäklendirýän kesel bolup, köpüsinde gowy çaklama bar.Häzirki wagtda Hytaýda maýmynlara garşy wirus ýok.Bejergi esasan simptomatiki we goldaw beriji bejergidir we kynçylyklary bejermekdir.Köplenç maýmynlaryň alamatlary 2-4 hepdäniň içinde öz-özünden ýok bolýar.
Maýmyn keseliniň öňüni almak

Maýmyn keseli bolan adamlar bilen ýakyn aragatnaşykdan gaça duruň.Jynsy aragatnaşyk, esasanam MSM has ýokary töwekgelçiligi döredýär.

Incokary ýurtlarda ýabany haýwanlar bilen göni aragatnaşykdan gaça duruň.Animalserli haýwanlary çig maldan tutmakdan, soýmakdan we iýmekden gaça duruň.
Gowy arassaçylyk endiklerini ýerine ýetiriň.Frequygy-ýygydan arassalaň we dezinfeksiýa ediň we el arassaçylygyny ýerine ýetiriň.
Saglyk monitoryny gowy ýerine ýetiriň.
Gümürtik haýwanlar, adamlar ýa-da maýmyn keseli bilen içerde we daşary ýurtda gatnaşyklar bar bolsa, gyzzyrma we dökülme ýaly alamatlar ýüze çyksa, wagtynda adaty hassahana gitmeli.Adatça dermatologiýa bölümini saýlap, lukmana epidemiologiki taryh barada habar berip bilersiňiz.Düwürtik döremezden ozal beýlekiler bilen aragatnaşykdan gaça duruň.ýakyn aragatnaşyk.

HEO TEHNOLOGI MonASY Maýmyn wirusyny kesgitlemek çözgüdi
HEO TECHNOLOGY tarapyndan işlenip düzülen Maýmyn wirusynyň ýadro kislotasynyň anyklaýyş toplumy we maýmyn wirusynyň antigen çalt synag toplumy CEewropa Bileleşiginiň şahadatnamasyna eýe bolup, önüm öndürijiligi we oňat ulanyjy tejribesi bar.